باغداری
محصولات باغی شهر گهواره تابستان93

این شهر دارای باغات زیادی می‌باشد که عمدتاً سیب می‌باشد و دارای شهرت خاص خود است. سیب گلاب و لبنانی عمده‌ترین نوع سیب موجود در گهواره می‌باشد. گستره باغهای گهواره به قدری است که آنها را به محلات مختلف تقسیم‌بندی نموده‌اند از جمله"بان کولمانان. زغال سنگ-زله ناو-دیمانی و… در سالیان اخیر تگرگ[12] ,سرمازدگی،[13] خشکسالی[14] و آتش‌سوزی باعث خسارات فراوانی به باغداران این منطقه شده است. در خشکسالی‌های اخیر میزان باغ‌های گهواره به کمتر از نصف رسیده‌است. درسال1391 از سطح 600هکتار باغات مثمر گهواره بیش از 9000 تن سیب با ارزش بیش از 80 میلیارد ریال روانه بازار مصرف شده است.[15]
نگارخانه باغ‌های گهواره

    سیب سرخ -گهواره تابستان93

    سیب -گهواره تابستان93

    درخت سیب -گهواره تابستان93

    شکوفه‌های زیبای سیب

    طبیعت زیبای گهواره

    کوچه باغ در گهواره

    تمشک وحشی در باغات گهواره

دستاورد و موسیقی

گهواره مهد تنبور سازی با شهرت جهانیست. ساز «تنبور» قدیمی‌ترین ساز مضرابی ایران است که با توجه به نقوش سنگی به جا مانده، حکایت از قدمتی چند هزار ساله دارد. تنبور یکی از پرطرفدارترین و پرمخاطب‌ترین سازهای موسیقی نواحی ایران است و حوزه اصلی رواج این ساز استان کرمانشاه و دو منطقه صحنه و گهواره‌است. جذابیت این ساز، به دلیل ماهیت اجرای مقام‌ها و جنبه عرفانی و معنوی به تدریج پا را از دایره ایران فراتر برده و در اروپا و آمریکا نیز، به این ساز و اجرای آن توجه و رویکرد فراوان شده‌است. با استفاده از قراین و شواهدی که وجود دارد ساز تنبور به شش هزار سال قبل بر می‌گردد مهمترین مدرک این ادعا کشف مجسمه‌ای در حوالی مقبره دانیال نبی در شوش است که در ان دو مرد دیده می‌شوند که در دست یکی از آنها تنبور دیده می‌شود و مشغول نواختن است؛ که قدمت آن به زمان قبل از ظهور موسی بر می‌گردد؛ و در گهواره بصورت حرفه‌ای ساخته می‌شود.[16] زبردست‌ترین استاد تنبور سازی آقای اسدالله فرمانی هم در این شهر اقامت دارند که تنبورهای دست سازه ایشان در موزه‌های بزرگ و معروف فرانسه جای دارند. گهواره همواره مسکن بزرگان تنبور نواز بوده‌است. سید محمود علوی، کاکی اله مراد حمیدی، استاد چنگیز فرمانی، استاد خسرو نظری، سید ولی حسینی، استاد طاهر یارویسی و سید تیمور مهرابی را از این میان می‌توان نام برد.
زبان و لباس
مناطق کرد زبان و تقسیم‌بندی از لحاظ رده زبان
     کرمانجی      سورانی      کردی جنوبی          زازاکی      گورانی      مناطق مختلط
زبان مردم گهواره

مردم شهر گهواره به زبان کردی تکلم می‌کنند و از نظر طبقه‌بندی سه‌گانه زبان کردی در رده گویشهای کردی جنوبی- کلهری قرار می‌گیرد که در استان‌های کرمانشاه ایلام کردستان و شرق عراق و… به آن تکلم صورت می‌گیرد که دارای زیر شاخه‌های متعددی است.
لباس مردم گهواره

لباس مردم گهواره اصولاً لباس کردی است که با گذر زمان لباسها از نظر ظاهر تغییر پیدا کرده‌اند؛ و به نحوی بین لباس زنان و مردان قدیم گهواره با مردان و زنان کنونی گهواره متفاوت است که در زیر به گوشه‌ای از آن بصورت طبقه‌بندی شده اشاره خواهد شد.
لباس قدیم گهواره
لباس مردان قدیم گهواره

مردان در گهواره در دهه‌های مختلف اکثراً داری کلاه در شکلهای مختلف سربند و… بودند که در زیر به گوشه‌هایی از آن اشاره خواهد شد.

عرق چین: کلاهی از جنس نخ یا ابریشم که مردها آن را بر سر می‌گذاشتند و سربند را به دور آن می‌بستند.

سربند:دستمالی است که به دور عرق چین یا همان کلاه مردان پیچیده می‌شد و اکثراً در این نواحی رنگ آن مشکی و تیره بود.

سخمه:بر روی پیراهن پوشیده می‌شد جلوی آن کاملاً باز بود و دکمه دار هم بود.

قبا: در زمان‌های دورتر پوششی تمام قد بود که بر روی سخمه پوشیده می‌شد.

کلاه: کلاه دوره دار یا پشمی نخی - شه وکلاو … در دوره‌های مختلف پوششی برای سر مردان این دیار بود؛ که به وفور در مردان قدیمی تر دیده می‌شود.

شلوار جافی:شلواری که در این منطقه و سایر مناطق مورد استفاده قرار می‌گیرد و به سبب راحتی استفاده از آن استفاده می‌شود از مچ پا باریکتر و هر چه به طرف بالاتنه و کمر بالا می‌آید گشادتر می‌باشد که در نهایت با کش یا بند شلوار به دور کمر بسته می‌شود.

سلته:نیم تنه‌ای است استین دار که آنرا مانند کت روی لباس می‌پوشند و در عکسهای قدیمی این دیار به چشم می‌خورد.

پاپوش(کفش):پاپوش مردم این دیار در زمانهای قدیمی گیوه و کلاش بوده است که با گذر زمان جای آن به کفشها در طرح و جنسهای مختلف تغییر پیدا کرده است.
لباس زنان قدیم گهواره

پوشش زنان در این ناحیه هم به قسمت‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شده که بشرح زیر می‌باشد؛ و دارای رنگ‌های زیبایی می‌باشند.

کلاه:کلاهی شبیه به عرق چین مردانه است که برای بستن دستمال از ان استفاده می‌شود؛ که در زنان و دختران جوان به صورت کلاهی منجوق دوزی شده در جشنها استفاده می‌شود.

سربند:مشکی -عالیخانی پارچه‌ای است تیره رنگ و اکثراً سیاه که دارای ریشه‌های فراوانی در دو طرف آنست که این ریشه‌ها توسط زنان کرد این مناطق به گونه‌ای بافته و زنجیره داده می‌شود و در نهایت به دور کلاه زنانه پیچیده می‌شود و ریشه‌های آن هم بشکل تزئینی قرار داده می‌شود.

پیراهن:پیراهن زنان کرد برحسب سن و سال و نوع سلیقه متفاوت است بدین صورت که این لباسها اکثراً ار پارچه‌های گلدار و رنگ روشن که بشکل و طرح‌های مختلف تهیه شده‌اند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زیرپوش:زیرپوش مورد استفاده زنان این منطقه ساده و معمولاً رنگی متناسب با لباس رو می‌باشد که از گردن تا پشت پا را در بر می‌گیرد.

شلوار:شلواری گشاد از جنس حریر یا پشم …

ماشته (روپوش):پارچه ایست مشکی که بشکلی خاص دوخته می‌شود معمولاً پایین آن دارای ریشه هایست که زنان کرد آنرا زنجیره می‌زنند و مانند شنل روی شانه زنان انداخته می‌شود و از جلو گردن و روی سینه گره می‌خورد.

سخمه:بر روی پیراهن می‌پوشند معمولاً بدون آستین است و در جلو روی سینه با قفلهای تزئینی بسته می‌شود.

زوو ه ن (قبا):لباسی است جلو باز که تا پشت پا را می‌پوشاند و معمولاً از جنس مخمل است که در زمانهای قدیم رویه‌ای ای هم داشت که با گذر زمان برای جوانترها این رویه حذف و به پوششی نازک و مخملی تبدیل شده است.

سلته: البسه ایست مانند سخمه که دارای استین است و کمی بیشتر از پشت را می‌پوشاند و بر روی پیراهن پوشیده می‌شود.
لباس جدید مردم گهواره

با گذر زمان لباسها هم به نوعی با شدت‌های مختلف در حال تغییر هستند و نوع پوشش مردمان این شهر هم از این غائله مستثنا نخواهند بود.
لباس مردان جدید گهواره

با گذر زمان لباسهایی قدیمی مانند سربند-سخمه- کلاش-گیوه-کلاه‌های مختلف حذف شده است و جای خود را به بالاپوشهای جدید و شلوار جافی دادند که در حال حاضر مردان این شهر از آن استفاده می‌کنند.
لباس زنان جدید گهواره

با تغییر لباس و مد به طبع لباس قدیم زنان گهواره هم تغییر پیدا کرده و سالهای سال است که زنان جوانتر از سربند و سایر لباسهای مخصوص زنان قدیمی و مسن تر استفاده نمی‌کنند.

و در جشنها عروسی‌ها و… از لباسهای محلی گفته شده بشکل امروزی تر و شاد تر استفاده می‌کنند و حتی در این جشن‌ها عده‌ای از زنان از سربند و کلاه‌های منجوقی شاد استفاده می‌کنند. هم اکنون عده‌ای از دختران و زنان این شهر از لباسهای زیای محلی و عده‌ای هم از لباسهای جدیدتر استفاده می‌کنند.[17]
جشن‌ها در گهواره
در این منطقه دو عید بزرگ نوروز و خاوه نکار جشن گرفته می‌شود.

قادرآباد (فارس)
از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد
قادرآباد
کشور      ایران
استان     فارس
شهرستان     خرم‌بید
بخش     مشهد مرغاب
نام(های) دیگر     پارسه
نام(های) قدیمی     کالان و نارنج قلعه
مردم
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا     1910
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه     10
میانگین بارش سالانه     200
روزهای یخبندان سالانه     60
اطلاعات شهری
پیش‌شماره تلفنی     0752365[نیازمند منبع]
تابلوی خوش‌آمد به شهر
قادرآباد بر ایران واقع شده‌است
قادرآباد
روی نقشه ایران
30.17° شمالی 53.16° شرقیمختصات: 30.17° شمالی 53.16° شرقی


قادرآباد یا پارسه یا پارسیان نام شهری از توابع شهرستان خرم‌بید است. مرکز این شهر بخش قادر آباد می‌باشد.این شهر در چند کیلومتری مقبره کورش بزرگ واقع شده است.

محتویات

    1 تاریخچه کلی
    2 جمعیت
    3 موقعیت جغرافیایی
    4 آب وهوا
    5 ویژگیهای اقتصادی
    6 دانشگاه‌ها
    7 گردشگری
    8 منابع

تاریخچه کلی

شهر قادرآباد مرکز بخش مشهدمرغاب (دشت مرغاب)، به دلیل واقع شدن در ارتفاعات رشته کوه‌های زاگرس، یکی از منحصر به فردترین نقاط استان فارس از لحاظ تعداد و تنوع گردشگری تفریحی می‌باشد که وجود مراتع، باغ‌ها، چشمه سارها، رودخانه‌ها و جنگل‌های زیبا این منطقه را نگین سبز شمال فارس نیز گویند. با توجه به موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در میان رشته کوه‌های زاگرس از طریق سه گردنه ساقه بلند، شهیدآباد و احمد بیگی با شهرهای مجاور در ارتباط است. این شهر از جنوب به شهرستان پاسارگاد، از شمال به شهرستان خرم بید، از شرق به بوانات و از غرب به ارتفاعات شهرستان اقلید متصل است. دو رودخانه دائمی چشمه بناب و قادرآباد و چهار رودخانه فصلی تنگه خضری، احمد بیگی، دو زاغان و خشک، ارتفاعات جنگلی، مراتع چنارو و دو زاغان شرایط ویژه‌ای را در منطقه ایجاد کرده است. نام مشهدمرغاب برگرفته از چند استناد تاریخی می‌باشد که یکی اینکه جلگه مشهدمرغاب دارای تمدن سه هزار ساله می‌باشد و رودخانه پلوار یا قادرآباد که به گفته مورخین از دیر باز مبارک بوده است دشت مرغاب را چنان سیراب می‌کرده که این ناحیه را مرغزار یعنی دشت خرم می‌خواندند و مؤلف فارسی نامه، هزار سال پیش آن را مرغزار کالان نامیده است که به تدریج مرغاب تغییر کرد. مرحوم حاج میرزا حسن فصاحی صاحب فارس نامه ناصری نیز در مورد تسمیه این منطقه به مشهد، چنین می‌گوید: «مشهد به محل شهادت و قبر انبیاء واولیاء و بزرگ زادگان می گوینده که این منطقه را مشهد النبی گفته‌اند چون عجم حضرت سلیمان و جمشید را یک نفر دانسته‌اند». روایتی است زمانی که اعراب در جنگ با سلسله ساسانیان بودند و کم‌کم به فارس می‌رسیدند، حاکمان این منطقه در تدبیری نیکو و جالب برای جلوگیری از تخریب بناهای پاسارگاد وآثار تاریخی به جا مانده از دوره هخامنشیان دستور دادند تا مسجدی در این منطقه ساخته شود – هنوز کتیبه‌های عربی آن در کاخ اختصاصی کورش باقی مانده است- و مقبره‌ای زیبا به رسم اعراب ساخته شد و آن را محل دفن مادر حضرت سلیمان نام نهادند. از آنجا که اعراب به حضرت سلیمان علاقه وافری داشتند این منطقه را مشهد ام‌النبی نام گذاری کردند. با این تدبیر از تخریب در امان ماند و به مشهد ام‌النبی نام گرفت. بنا به روایتی مرغاب، نام یکی از سرداران کورش بوده که در یکی از جنگ‌ها کشته می‌شود و به دلیل احترامی که در نزد کورش داشته نام این سردار روی این رودخانه که امروز از میان دو منطقه شهری قادرآباد و مرغاب می‌گذرد، گذاشته می‌شود تا همیشه نزد مردم زنده و جاوید بماند. آرامگاه کورش نیز در بخش مشهدمرغاب قرار داشت که بنا به تصمیمات دولت چند سال قبل از این منطقه جدا گردید و به شهر سعادتشهر پیوست و شهرستان پاسارگاد به وجود آمد.
جمعیت

براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال 1390 صورت گرفته، جمعیت آن 17529 نفر (4003 خانوار) بوده‌است.[1]


موقعیت جغرافیایی

قادرآباد (مشهد مرغاب) یکی از دو بخش اصلی شهرستان خرمبید در شمال استان فارس می‌باشد ودر 53 درجه 16 دقیقه شرقی و 30 درجه و17 دقیقه شمالی واقع شده است و با ارتفاع 1900 متر از سطح دریا در 125 کیلومتری مسیر شیراز - اصفهان قرار گرفته است. از شمال به شهرستان خرمبید، از شرق به شهرستان بوانات، از جنوب به شهرستان پاسارگاد و از غرب به شهرستان اقلید محدود است. این منطقه از چهار طرف با رشته کوه‌های به هم پیوسته محصور شده و از طریق گردنه دیدگان، گردنه ساقه بلند و تنگ سعادتشهر با شهرهای اطراف ارتباط دارد.
آب وهوا

قادرآباد به دلیل ارتفاع زیاد از سطح دریا و وجود کوهستانهای اطراف دارای آب و هوای معتدل کوهستانی و جزء مناطق نسبتاً «سرد شمال استان بوده ودر فصل زمستان سرد ودر تابستان نسبتاً» خنک است. در زمستانها سردی هوا به حدود 18 درجه زیر صفر و در تابستان گرمی هوا به حدود 35 درجه بالای صفر می‌رسد.
ویژگیهای اقتصادی

    زمینهای مرغوب و حاصلخیز و منابع غنی آبهای زیر زمینی و رودخانه‌های پر آب باعث گرایش عامه مردم به شغل کشاورزی، دامپروری و باغداری شده است. از محصولات کشاورزی این منطقه :گندم، جو، ذرت، آفتابگردان، خیارسبز، گوجه فرنگی، نخود، لوبیا، عدس، چغندر قند، بادمجان، سیب زمینی، بوده و محصولات باغی شامل سیب، هلو، آلوسیاه، آلو زرد، شفت آلو، زردآلو، به، انگور، گردو و بادام می‌باشد.
    یکی از قطب‌های اقتصادی منطقه کارخانه یک ویک است که شهرت جهانی داشته و محصولات متعددی را تولید نموده که علاوه بر مصرف داخلی به بازارهای جهانی نیز صادر می‌نماید. تولیدات این کارخانه شامل آبلیمو، رب گوجه، خیار شور، خاویار بادمجان، مرباجات، انواع کنسروها، ترشیجات و... می‌باشد.
    متاسفاته در سال‌های اخیر سیاست‌های غلطی از جمله انتقال خطوط تولید این کارخانه به نقاط دیگر و تعدیل نیرو و حتی زمزمه‌هایی پیرامون تعطیلی کامل کارخانه باعث ایجاد اعتراضات کارگری در این کارخانه شده که پاره‌ای از این اعتراضات حتی به سطح شهر نیز کشیده شده و موجبات نارضایتی کارگران و مردم منظقه و حتی ضرر و زیان به خود کارخانه نیز شده است. از آنجا که اعتراضات کارگری در این خطه با حساسیت‌های زیادی روبروست برخی از مردم به طعنه کارخانه یک و یک را کرانه باختری رود پلوار (سیوند) نامگداری کرده‌اند.
    شرکت چشمه بناب (یگان دشت) با داشتن زمینهای کشاورزی و باغات فراوان و مرکز پرورش ماهی قزل آلا، یکی دیگر از قطبهای اقتصادی منطقه است.

دانشگاه‌ها

این شهر دارای سه مرکز دانشگاهی است:

    دانشگاه جامع علمی کاربردی یک و یک

دانشگاه آزاداسلامی

    دانشگاه پیام نور (واقع در مرغاب)

گردشگری

    به شهر قادرآباد خوش آمدید
    قرار گرفتن قادراباد در نزدیکی مجموعه باستانی پاسارگاد و آرامگاه کوروش هخامنشی و همچنین قرار گرفتن این شهر در مسیر مجموعه? تخت جمشید و نقش رستم و ... این شهر را در زمره? یکی از نقاط گردشگر پذیر فارس قرار داده است که همه ساله به ویژه در ایام نوروز شاهد حضور گردشگران بسیاری از سراسر ایران و حتی از خارج کشور به این منطقه بوده است. وجود پارک کوهستانی سرآسیاب در شمال این شهر ، در نوع خود جزو زیباترین پارک‌های کوهستانی شمال فارس هست و بخصوص در ایام بهار و تابستان و حتی فصل پاییز با زیبایی‌های مثال زدنی میزبان گردشگران از منطقه شمال فارس و سایر نقاط ایران بوده است،قادراباد را به منطقه‌ای مستعد پیشرفت در زمینه توریسم و فعالیت‌های وابسته آن قرار داده است.

منابع

    درگاه ملی آمار ایران

[نمایش]

    ن ب و

استان فارس
[نمایش]

    ن ب و

ایران شهرستان خرم‌بید

چترود
از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد
چترود
چترود
کشور      ایران
استان     کرمان
شهرستان     کرمان
بخش     چترود
نام(های) قدیمی     خیروز، چتروذ
سال شهرشدن     1351
مردم
جمعیت     4?913 (سال90)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا     1820 متر
آب‌وهوا
میانگین بارش سالانه     189میلیمتر
اطلاعات شهری
ره‌آورد     انار، انگور، هلو و میوه جات دیگر
پیش‌شماره تلفنی     034
وبگاه    
تابلوی خوش‌آمد به شهر
چترود بر ایران واقع شده‌است
چترود
روی نقشه ایران
30.5981° شمالی 56.9075° شرقیمختصات: 30.5981° شمالی 56.9075° شرقی

چَترود شهری است در استان کرمان ایران. این شهر بسیار خوش آب و هوا بوده و به داشتن بهترین انار در استان کرمان شهرت دارد. انار چترودی معروف‌ترین محصول کشاورزی این شهر است.

چترود در بخش چترود شهرستان کرمان قرار دارد.[1]

محتویات

    1 وجه تسمیه
    2 تاریخچه
    3 موقعیت
    4 آب و هوا واقلیم
    5 کوه‌های مهم
    6 ارتباطات
    7 موقعیت علمی،معدنی و صنعتی
    8 منابع

وجه تسمیه

پیشینه. نام چترود در منابع تاریخی به صورتهای گوناگونی، از جمله جَنْزَروذ، حیروز، جیرود، خبروذ، چتروذ، جیروذ، خمرود و خیرور، ضبط شده است (رجوع کنید به اصطخری، ص 161؛ مقدسی، ص 468؛ حدودالعالم، ص 129). ظاهراً نخستین‌بار در سده چهارم، اصطخری (همانجا) در ذکر شهرهای کرمان، نام آن را با ضبط جَنزروذ در میان راه زرند ـ بردسیر، در یک مرحله‌ای هر کدام از آنها، آورده است. ابن‌حوقل (ص 314) نیز نام آن را ذکر کرده است. چترود در اواسط سده چهارم، شهری کوچک و کم‌جمعیت بود (حدودالعالم، همانجا)، اما در اواخر همان سده، مسجدجامع و بازار داشت و از شهرهای بردسیر (قصبه کرمان) و پر میوه به‌شمار می‌آمد (مقدسی، ص 460، 462). از این دوره به بعد، دستِکم تا قرن ششم، نام چترود در منابع تاریخی دیده نشده است
تاریخچه

در جلد هشتم فرهنگ جغرافیایی ایران آمده: چترود دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در 64 هزار گزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده. جلگه و معتدل است و 3000 تن سکنه دارد. آبش از قنات و چشمه، محصولش انار،پسته، غلات و حبوبات است، شغل اهالی زراعت، مکاری، پیله‌وری و قالی‌بافی بوده و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. مولف مرآت‌البلدان درباره چترود نویسد: «قریه‌ای است از بلوک سرآسیاب کرمان که در نزدیکی هوتک و هشت فرسخی شمال شرقی کرمان واقع می‌باشد. جائی خوش آب و هواست، باغات مشجر زیاد دارد و انگور و انارش بخوبی ممتاز است. آب این قریه از دو رشته قنات معروف به قنات باقری و از چشمه‌ای است که از کوه معروف به کوه تنگل اسبی جاری است. دارای هزار تن سکنه‌است (تقریباً) و حمام بزرگی دارد که وکیل‌الملک آنرا بنا نموده، کاروانسرای خرابه‌ای دارد که از بناهای قدیم است. سه مسجد آباد و یک باب تکیه آباد در آنجا دیده می‌شود. این قریه یازده کارخانه شال‌بافی دارد که مشتمل بر چهل ویک دستگاه است. آسیاهای متعدد از قدیم و جدید متعلق به این قریه‌است. مزرعه اسماعیل‌آباد هم از توابع چترود می‌باشد که خراب بود و آن‌را مرحوم محمداسماعیل خان وکیل‌الملک آباد کرد.[2]
موقعیت

چترود در 1323 ش یکی از آبادیهای دهستان زنگی‌آباد (یا کویر) در شهرستان کرمان و در استان هشتم (کرمان و مکران) محسوب می‌شد (ایران. وزارت کشور. اداره کل آمار و ثبت احوال، ج 2، ص 380). در 1355 ش، چترود دهستان و شهری در بخش حومه شهرستان کرمان (ایران. وزارت کشور، ذیل «استان کرمان») و در 1366 ش، شهری در استان کرمان بود (ایران. وزارت کشور. معاونت برنامه‌ریزی و خدمات مدیریت، ص 83). در اسفند 1373، بخش چترود (به مرکزیت شهر چترود) مشتمل بر دهستانهای مُعِزیه، هِروز، حُرْجَنْد و کویرات در شهرستان کرمان تشکیل شد (ایران. قوانین و احکام، 1374 ش، ص 62ـ63). در 1375 ش، دو دهستان هروز و حرجند از آن جدا شدند و در تابعیت بخش کوهسارانِ شهرستان کرمان در آمدند. در همان زمان، آبادیهای کاظم‌آباد و دِهْنو (هر دو از توابع دهستان کویرات) در هم ادغام و به عنوان شهر کاظم‌آباد در دهستان کویرات شناخته شدند (همو، 1376 ش، ص 1052).
آب و هوا واقلیم

رود فصلی چترود در شمال شهر جریان دارد. آب و هوای شهر معتدل خشک است.میانگین بارش سالانه آن حدود 189 میلیمتر ضبط شده است (سازمان هواشناسی کشور، ص 370). چترود در تاریخ خود در جریان حملات غزها، بلوچ‌ها و رخ دادن زمین‌لرزه آسیب‌های فراوانی دیده‌است.[3]
کوه‌های مهم

برخی از کوههای مهم بخش عبارت‌اند از: کوه زَرد در مشرق، آب‌خواجه در جنوب، کمرشیلقه در شمال آبادی مُعِزآباد (در حدود 47 کیلومتری شمال‌غربی شهر کرمان)، چهل‌دختر در شمال‌شرقی، زارنگ در جنوب و جنوب‌غربی و رَشْقاوَند در جنوب شرقی آبادی ماهْ زَمین (در حدود 79 کیلومتری شمال‌غربی شهر کرمان؛ فرهنگ جغرافیائی آبادیها، ج 95، ص 201، 213).
ارتباطات

شهر چترود در محل اتصال دو راه اصلی زرند ـ کرمان و راور ـ کرمان قرار گرفته است و با راه اصلی از راور به مراکز شهرستانهای بیرجند، فردوس و طبس و از راه زرندـ کوهبَنان به شهر بافق مرتبط می‌شود.
موقعیت علمی،معدنی و صنعتی

معادن فراوان زغال‌سنگ در پیرامون شهر یافت می‌شود (جغرافیای کامل ایران، ج 2، ص 932). رصدخانه ملی ایران در پیرامون این شهر در دست ساخت است.[4] طرحی برای احداث کارخانه تولید لاستیک و ماشین آلات سنگین راهسازی نیز در چترود وجود دارد.[5] شهر چترود از مناطق لرزه‌خیز استان کرمان است.[1]
منابع

بختیاری، سعید. اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران. چاپ یکم. تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 1383 خورشیدی. شابک: ‎964-342-165-1‏.
مرآت البلدان ج 4 ص 312.
دانشنامه جهان اسلام، سرواژه چترود.
نشریه الکترونیک نگارستان سیرجان

    روزنامه? آفرینش

    پیش‌شماره، مختصات و بلندا
    دانشنامه جهان اسلام، سرواژه چترود.

[نهفتن]

    ن ب و

استان کرمان
مرکز    

    کرمان

   
موقعیت استان کرمان در ایران

کرمان.

بم.

Ab sefid-aligoodarz.jpg
شهرستان‌ها    

    ارزوئیه انار بافت بردسیر بم جیرفت رابر راور رفسنجان رودبار جنوب ریگان زرند سیرجان شهر بابک عنبرآباد فاریاب فهرج قلعه‌گنج کرمان کوهبنان کهنوج منوجان نرماشیر

شهرها    

    اختیارآباد ارزوئیه امین‌شهر انار اندوهجرد باغین بافت بردسیر بروات بزنجان بم بهرمان پاریز جبالبارز جوزم جوپار جیرفت چترود خاتون‌آباد خانوک خرسند خواجو شهر درب بهشت دهج رابر راور راین رفسنجان رودبار ریحان‌شهر زرند زنگی‌آباد زیدآباد سیرجان شهداد شهربابک صفائیه عنبرآباد فاریاب فهرج قلعه‌گنج کاظم‌آباد کرمان کشکوئیه کهنوج کوهبنان کیان‌شهر گلباف گلزار گنبکی لاله‌زار ماهان محمدآباد محی‌آباد مردهک مس سرچشمه منوجان نجف‌شهر نرماشیر نظام‌شهر نگار نودژ هجدک هماشهر هنزا یزدان‌شهر

جاذبه‌های گردشگری    

    سلطان فقیه الدین (بزنجان) آبشار دوساری آرامگاه شاه نعمت‌الله‌ولی ارگ بردسیر ارگ بم بازار کرمان باغ شاهزاده ماهان جای پای دایناسورها دهکده صخره‌ای میمند غار طرنگ قلعه راین مدرسه ابراهیم‌خان مسجد جامع کرمان موزه ریاست جمهوری رفسنجان موزه صنعتی کرمان میل نادری فهرج قلعه تاریخی دشتاب پارک ملی خبر (بافت) آبشار بنگان سیدعلی موسی (دشتاب) منطقه حفاظت شده انجرک (بافت) حمام گنجعلیخان باغ موزه دفاع مقدس (کرمان) غار جفریز باغ هرندی


نشان خرد     این یک مقاله? خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

چالوس
از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد
چالوس
Kaspisches-meer-Iran.jpg
کشور      ایران
استان     مازندران
شهرستان     چالوس
بخش     مرکزی
نام(های) قدیمی     شالوس، سالوس
سال شهرشدن     1325
مردم
جمعیت     120000نفر (در کل شهرستان)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا     0
روزهای یخبندان سالانه     ندارد
اطلاعات شهری
نماینده? مجلس شورای اسلامی     قاسم احمدی لاشکی
شهردار     علیرضا طاهری نسب
تأسیس شهرداری     1325
ره‌آورد     برنج، کلوچه، مرکبات، صنایع دستی، ماهیگیری
پیش‌شماره تلفنی     011–52
شناسه? ملی خودرو     72 ن
به شهر زیبا و توریستی چالوس خوش آمدید

چالوس از شهرهای قدیمی استان مازندران است که در جلگه میانی سواحل دریای خزر واقع شده است. زبان مردم آن مازندرانی و گیلکی است [1][2]

محتویات

    1 تاریخچه
    2 آثار تاریخی
    3 جاذبه‌های طبیعی و گردشگری
    4 منابع
    5 پیوند به بیرون

تاریخچه

نام این شهر در گذشته‌های دور سالوس یا شالوس بود که در پیرامون آن دو شهر کوچک دیگر به نام کبیره و کچه نیز وجود داشته‌است. بعضی از علمای جغرافیانویس، چالوس را از آبادی‌های طبرستان دانسته‌اند. قیام علویان در طبرستان از یک شورش محلی که در آن ولایت بر ضد بی‌رسمی‌های عمال و حکام طاهریان درگرفت در نواحی کلاروشالوس (=چالوس) روی داد و آرام آرام از دیلمان تا جرجان تقریباً همه جا را فراگرفت. در ورود شورشیان علوی به طبرستان، شورشیان دیلم با وجوه مردم کلار و چالوس و رویان نسبت به امام علوی اظهار وفاداری کردند.[3] محمد بن اویس از امرای دوره تسلط خلفای عرب به دستور خلیفه معتصم به حکمرانی چالوس منصوب شد. محمد بن اویس خود در رویان (قسمتی از طبرستان) استقرار یافت و پسرش احمد را به حکومت چالوس گمارد. شهر چالوس در زمان حمله امیر تیمور تخریب شد و سپس تا قرن‌های متمادی به صورت روستایی کوچک درآمد. در دهه اول قرن حاضر(1310) با پشتیبانی دولت وقت آرام آرام به صورت شهری سازمان یافته درآمد و امروزه به شهری زیبا با امکانات فراوان جهانگردی تبدیل شده‌است. درباره? وجه تسمیه این شهر می‌گویند چون بخش جلگه‌ای نسبت به ارتفاعات پست‌تر دیده می‌شود؛ و به همین دلیل آن را «چاله‌است» یا «چاله‌اس» می‌نامیدند که به مرور زمان به چارلس و چالوس تغییر نام یافت.
لوگوی شهرداری چالوس
آثار تاریخی

کاخ چایخوران (شماره ثبت تاریخی 1045)

نوشتار اصلی: کاخ چای‌خوران

این کاخ که از بناهای دوره پهلوی اول است در جنوب میدان معلم چالوس و در منطقه‌ای موسوم به محوطه کاخ واقع شده و اکنون به عنوان مکان اداره میراث فرهنگی چالوس مورد استفاده قرار دارد. این بنا در محوطه‌ای به مساحت تقریبی 4000 متر مربع در یک طبقه و زیر زمین احداث شده‌است.

کاخ ملکه مادر (کاخ مادر شاه)

نوشتار اصلی: کاخ ملکه مادر

این کاخ که از بناهای دوره پهلوی دوم است که در مجاورت شهر چالوس در روستای مازو پشته، ابتدای جاده ذوات و در ابتدای کمربندی نمک آبرود در کنار جنگل احداث شده است. این کاخ در دو طبقه ساخته شده است و برای اقامت موقت مادر محمدرضا شاه پهلوی تاج‌الملوک آیرُملو (همسر دوم رضا شاه)در مدتی که محمدرضا پهلوی در رامسر به سر می‌برد به دستور وی و توسط بنیاد پهلوی و تحت نظر اسدالله علم ساخته شد.

هتل بنیاد پهلوی چالوس

نوشتار اصلی: هتل بنیاد پهلوی

هتل بنیاد پهلوی در ضلع شرقی میدان معلم شهر چالوس واقع شده‌است. این بنا در دوره پهلوی اول بعنوان هتل در دو طبقه و زیرزمین، در امتداد شمالی و جنوبی احداث گردیده و بعد از انقلاب به سپاه پاسداران واگذار شد و هم اکنون بعنوان درمانگاه تخصصی امام رضا مورد بهره‌برداری می‌باشد.

ویلاهای جنگلبانی

مجموعه‌ای شامل پنج ویلا در ضلع شمالی میدان معلم شهر چالوس درمحوطه سازمان جنگل‌ها و در فاصله اندکی از جانب شرقی رودخانه چالوس واقع شده‌است. این ویلاها تماماً دو طبقه و تنها قسمت کرسی آنها از سنگ‌های تراشیده ساخته شده‌است. علاوه بر سنگ مصالح متداول روز از جمله آجر و چوب و … در ساخت آن‌ها بکار رفته‌است.

پل فلزی چالوس

این پل که در مرکز شهر و بر فراز رود چالوس قراردارد بنای آن در سال 1311 خورشیدی شروع و در سال 1312 به بهره‌برداری رسید. طول پل 200 متر و عرض گذرگاه باجان پناه 6?5 متر می‌باشد. قسمت فلزی آن دارای یک چشمه به طول 68?5 متر است و در سو به دو دهانه طاق منتهی می‌شود. اتصالات فلزی تماماً پرچ کاری و به گونه تزئینی است. دو طرف پل به صورت پایه چراغ‌ها و مجسمه شیرهای سیمانی آراسته شده‌است.

دبستان پروین اعتصامی

این بنا که در ضلع شمالی خیابان امام واقع شده‌است. در سال 1312 خورشیدی همزمان با احداث کارخانه حریربافی به عنوان رستوران کارخانه بنا گردید و در سال‌های 1320 تا 1324 خورشیدی مرکز فرماندهی نیروهای ارتش شوروی سابق بود. پس از خروج متفقین از سال 1325 تاکنون این بنا با نام دبیرستان شاپور و پس از مدتی تحت نام دبستان پروین اعتصامی مورد بهره‌برداری آموزشی است. ساختمان مدرسه از یک طبقه و زیرزمین تشکیل شده‌است و ورودی آن در جهت جنوبی و دارای سردر تزئینی است.

کارخانه حریربافی چالوس

عملیات ساختمانی کارخانه از سال 1312 ش آغاز و در سال 1315 به پایان رسید. حریربافی چالوس که در زمان خود در خاورمیانه بی‌نظیر بوده از سال 1315 تا سال 1337 بکار تولید محصولات ابریشمی طبیعی انواع پارچه، جوراب، پرده و کراوات و غیره به منظور صدور به کشورهای دیگر اختصاص داشت. در این سال کارخانه تعطیل و دستگاه‌های آن به رشت انتقال یافت.

پارک جنگلی نمک آبرود

این پارک بیش از 200 هکتار مساحت دارد و مانند سایر پارک‌های جنگلی، درختان خودرو و انبوهی را درخود جای داده‌است. گونه‌های مختلف گیاهان شمشاد آن بیش از 700 سال برآورد گردیده‌است. پارک نمک آبرود با طبیعت بکر و وحشی، ضمن حفظ سیستم‌های اکولوژیکی به عنوان یکی از پارک‌های جنگلی زیبای جهان محسوب می‌شود.

راه سنگ‌فرش

این راه که از آن به عنوان راه ناصرالدین شاهی یاد می‌کنند. 3 متر عرض دارد و از سنگ‌های چیده شده در کنار هم شکل گرفته‌است و اکنون در برخی از نقاط جنوب شهر چالوس نظیر سینوا و مازی پشته می‌توان این راه را مشاهده نمود. گویا این راه چالوس را به منظریه شمیران متصل می‌نموده‌است.

هتل نیمه تمام

این بنا در مرکز شهر می‌باشد و مربوط به دوره پهلوی اول می‌باشد و عملیات احداث آن در سه طبقه توسط شرکت آلمانی در دست انجام بود. اما گویا از آنجا که سازندگان آن نتوانستند رضاخان را در مورد استحکام آن متقاعد سازند، ادامه ساخت آن متوقف و تا به امروز به صورت نیمه تمام باقی‌مانده‌است. امروزه بخش‌هایی از آن توسط برخی نهادها مورد استفاده می‌باشد.
جاذبه‌های طبیعی و گردشگری

رودخانه‌ها

رود چالوس و سردآبرود و کرانه‌های زیبای این دو رود که محلی مناسب برای تفریح می‌باشد.

دریا

بلوار دریا و مجموعه تفریحی ساحل آن در شهر چالوس.

جاده‌ها

جاده جنگلی عباس‌آباد به کلاردشت، جاده معروف کندوان و نقاط متعدد دیدنی مسیر آن نظیر روستای سیاه بیشه، گردنه هزارچم و غیره ... .[4]
منابع

ویکی پدیا مردم گیلک.
خبر گزاری فارس.
عبدالحسین زرین‌کوب، روزگاران، انتشارات سخن، صص. 382--384.

    نقشه? مازندران، بازدید: اکتبر 2009.

    جایگاه و بلندا
    از چالس تا چالوس (وبگاه شهرداری چالوس)

پیوند به بیرون
    در ویکی‌انبار پرونده‌هایی درباره? چالوس موجود است.
[نمایش]

    ن ب و

استان مازندران
[نمایش]

    ن ب و

ایران شهرستان چالوس

خضری دشت‌بیاض
از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد
    برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوه? ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع با ارایه? منابع معتبر این مقاله را بهبود بخشید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد.
خضری دشت بیاض
کشور      ایران
استان     خراسان جنوبی
شهرستان     قائنات
بخش     بخش نیمبلوک
سال شهرشدن     1362[1]
مردم
جمعیت     4?930 نفر[2]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا     1535 متر
آب‌وهوا
میانگین بارش سالانه     90 میلیمتر
اطلاعات شهری
شهردار     سید حامد علوی ترشیزی
ره‌آورد    

زعفران، زرشک، چغندرقند،
گندم، جو
پیش‌شماره تلفنی     0562–534[3]
وبگاه     شهرداری خضری دشت بیاض
خضری دشت بیاض بر ایران واقع شده‌است
خضری دشت بیاض
روی نقشه ایران
34.0253° شمالی 58.8117° شرقیمختصات: 34.0253° شمالی 58.8117° شرقی

خضری دشت بیاض یا خزری دشت پیاز مرکز بخش نیمبلوک از توابع شهرستان قائنات در استان خراسان جنوبی واقع شده است. جمعیت شهر بنا بر آمار سرشماری سال 85 مرکز آمار ایران برابر با 4?930 نفر[2] بوده است.

محتویات

    1 نام
    2 موقعیت جغرافیایی
    3 آب و هوا
    4 وضعیت اقتصادی
    5 ویژگی‌های تاریخی و مکانهای زیارتی و گردشگری
    6 وضعیت فرهنگی و ورزشی
    7 وضعیت بهداشت و درمان
    8 جستارهای وابسته
    9 منابع

نام

در واقع نام خضری دشت بیاض تحریف شده از نام دو منطقه" خزری و دشت پیاز است. که دو آبادی در نزدیکی یکدیگر بوده است.در گویش محلی هنوز خزری و دشت پیاز گفته می شود. اما جغرافیا نویسان مسلمان پیاز را معرب نموده و بیاض نوشته اند. ریشه لغوی خضری به دو معنی می‌باشد، معنی عام برگرفته از اسم حضرت خضر بوده که روایت است آن حضرت از این منطقه گذشته و در پیر مردانشاه که هم اکنون به صورت زیارتگاه درآمده آثار آن پیداست و از نظر لغوی آن را می‌توان به "سبزی و خرمی" تعبیر نمود. اینجا منطقه ای بسیار حاصلخیز بوده است سبزی و پیاز ان معروف بوده است اما بیاض به معنای سپید یک نام تحریف شده است.خضری و دشت بیاض در کنار هم را می‌توان "دشت سپید، سبز و خرم" بیان نمود. .[4]

قبل از زمین لرزه سال 1347 در این منطقه سه آبادی مستقل به نامهای دشت بیاض ، خضری و میَم واقع بوده اند که بعد از زلزله تلاش شده است تا هر سه با هم تجمیع شوند و به یک منطقه تبدیل گردند . هنوز قسمت تاریخی خضری قدیم و میَم قدیم در خارج از منطقه شهری وجود دارند.
موقعیت جغرافیایی

شهر خضری دشت بیاض از توابع شهرستان قائنات است و در شمال استان خراسان جنوبی واقع شده است. این شهر از شمال با شهرستان گناباد، از جنوب با بخش مرکزی شهرستان قائنات، از شرق با شهرستان زیرکوه و از غرب با شهرستان فردوس و شهرستان سرایان همجوار می‌باشد. فاصله آن تا قاین 55 کیلومتر، تا بیرجند 160 کیلومتر، تا گناباد 45 کیلومتر و تا مشهد 320 کیلومتر است.

خضری دشت بیاض در غرب دشتی قرار گرفته که توسط کوههای زیر احاطه شده است:

    کوه آینه (کوه علی پلنگ) در جنوب غرب خضری
    کوه خان (مردان شاه) در جنوب خضری
    کوه سیاه کوه در غرب خضری
    رشته کوههای عباس‌آباد در شرق خضری

آب و هوا

آب و هوای منطقه به طور معمول گرم و خشک است. گرمترین ماههای سال در این منطقه تیر و مرداد و سردترین آنها دی و بهمن می‌باشد و ماههای یخبندان از اواخر آذر تا اواسط اسفندماه بطول می‌انجامد.

بادهای اصلی منطقه در تابستان بیشتر از شرق به طرف غرب می‌وزد که به باد شمال معروف است و در زمستان از طرف غرب به شرق از بادهای مدیترانه‌ای که بنام سیاه باد معروف است. میانگین بارش سالانه در این منطقه 174 میلی‌متر می‌باشد که بارش بصورت برف و باران می‌باشد.

آب شرب شهر از طریق دو حلقه چاه عمیق تأمین می‌شود. آب کشاورزی منطقه نیز از طریق چاههای عمیق موجود تأمین می‌شود در سالهای پرباران رودخانه‌های اصلی معروف به دهنه که از کوههای جنوب و جنوب غربی سرچشمه می‌گیرد و همچنین سیل بندهای احداث شده در بالا دست دشت قسمتی از آب کشاورزی منطقه را تأمین می‌کنند.
وضعیت اقتصادی

شیوه زندگی مردم این منطقه از گذشته مبتنی بر کشاورزی و دامداری بوده است. دشت خضری دشت بیاض برای کشاورزی بسیار مناسب بوده و دارای آب و خاک مناسب می‌باشد محصولات عمده این منطقه گندم، جو، چغندر قند، زعفران و محصولات باغی می‌باشد. از نظر پتانسیلهای معدنی این منطقه موقعیت مناسبی دارد. معادنی که در منطقه شناسایی شده است عبارتند از معادن سنگ مرمر، خاک نسوز، سنگ آلومنیم، گچ و غیره شرکت سهامی زراعی خضری با تولید محصولات زارعی، دامی، باغی و لبنی تأثیر زیادی در رونق اقتصادی مردم، تأمین نیازمندیهای منطقه و ایجاد اشتغال دارد.
ویژگی‌های تاریخی و مکانهای زیارتی و گردشگری

شهر خضری دشت بیاض به دلیل سرسبز بودن بهترین نقطه ییلاقی و گردشگری استان خراسان جنوبی محسوب و به لحاظ سابقه تاریخی و آثار تاریخی باارزش و پتانسیلهای موجود محل جاذبی برای مسافران، زائرین و گردشگران می‌باشد. اما چون شهر در محل گسل فعال و معروف دشت بیاض واقع شده است هر از چندگاهی دچار قهر زمین شده و همه چیزش را از دست داده است.

گرچه منابع مکتوب در خصوص این منطقه درست نیست اما در ذهن مردم چنین مشهور است که در گذشته‌های بسیار دور شهری آباد وجود داشته که هر دو روستای دشت بیاض و میم را در برگرفته و به فارس مشهور بوده است که در نقشه‌های تاریخی نیز این منطقه فارسی ثبت شده است و غاری به همین نام وجود نیز دارد. چنان‌که شاعر بزرگ فردوسی در شعرش می‌گوید: میان دو کوه است رود مَیَم... به یک سو بیاض و به یک سو چَرَم

از مشاهیر منطقه نیز می‌توان به فصیح الدین محمد دشت بیاضی عالم و شاعر مهم قرن 9 و محمد ولی دشت بیاضی متخلص به ولی شاعر معروف قرن دهم اشاره کرد. [5]

از اندک آثار تاریخی و مکانهای زیارتی و جاذبه‌های گردشگری به جا مانده از دوران کهن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    قدمگاه دشت بیاض
    بارگاه امامزاده سلطان عبدالله کارشک
    باغ دهنه و اردوگاه دانش آموزی شهید کاوه خضری
    دره سبز مردان شاه
    غار فارس دشت بیاض
    قلعه دختر
    مسجد جامع خضری
    مسجد جامع دشت بیاض
    دبستان بدر دشت بیاض (تأسیس 1302) همزمان با دارالفنون و شوکتیه بیرجند
    پل سنگی طبیعی در روستای ثغوری از توابع خضری

پل سنگی طبیعی در روستای ثغوری از توابع خضری

    Pole sangi-khezri-1.JPG
    Pole sangi-khezri-2.JPG
    Pole sangi-khezri-3.JPG
    Pole sangi-khezri-4.JPG

وضعیت فرهنگی و ورزشی

این شهر دارای 3 باب دبستان، 3 باب راهنمایی و 2 دبیرستان دخترانه و پسرانه است که به صورت شبانه‌روزی می‌باشند. همچنین این شهر دارای 2 مهد کودک است. 4 مسجد در خضری و 3 مسجد در دشت بیاض و 2 حسینیه در خضری از مکانهای مذهبی شهر است. چهار سالن ورزشی هم در نقاط مختلف شهر وجود دارند .
وضعیت بهداشت و درمان

خضری دارای یک مجموعه بهداشتی درمانی شامل درمانگاه، کلینیک دندانپزشکی ،آزمایشگاه ، داروخانه و تسهیلات زایمانی است. همچنین دو پایگاه بهداشت شهری نیز در خضری دشت بیاض فعالیت می‌کنند.همچنین این شهر یک واحد اورژانس 125 نیز دارد که هم به شکل اورژانس جاده ای و هم شهری به انجام ماموریت می پردازد. اداره دامپزشکی نیز در حاشیه جاده آسیایی واقع شده است و به شهروندان خدمات ارائه می‌کند.
جستارهای وابسته

    زمین‌لرزه دشت بیاض و فردوس (1347)
    زمین‌لرزه قائن (1376)
    قهستان
    بیرجند
    قاین
    طبس
    فردوس
    گناباد

خانوک
از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد
خانوک بر ایران واقع شده‌است
خانوک
خانوک
کشور      ایران
استان     کرمان
شهرستان     زرند
بخش     مرکزی
سال شهرشدن     81
مردم
جمعیت     4000 نفر
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا     1555 متر
اطلاعات شهری
شهردار     مهدی اسدی خانوکی
پیش‌شماره تلفنی    
وبگاه     شهرداری خانوک

خانوک شهری است در استان کرمان ایران. شهر خانوک در بخش مرکزی شهرستان زرند قرار دارد. شهر خانوک با آب و هوای سردسیری در جنوب شهرستان زرند قرار دارد و فاصله آن تا مرکز استان 60 کیلومتر می‌باشد. خانوک از سمت شمال به ریحان‌شهر، از جنوب به توابع چترود، از شرق به رشته کوه معروف به حاشیه کویر لوت و از غرب به جلگه حاصلخیز شهرستان زرند منتهی می‌شود.

محتویات

    1 قدمت خانوک
    2 خانوک در لغت نامه دهخدا
    3 نام و نشان و طوایف خانوک
    4 هنرها وصنایع دستی خانوک
    5 موقعیت جوی، جغرافیایی و کشاورزی خانوک
    6 شهرداری خانوک
    7 منابع
    8 پیوند به بیرون

قدمت خانوک

با توجه به سنگ‌های قبوری که رو به بیت المقدس در شهر خانوک یافت می‌شود، می‌توان گفت: قدمت تاریخی این شهر به قبل از اسلام باز می‌گردد. همچنین برخی از بقایا و آثار ساختمان‌های قدیمی مانند تکایاو مسجد جامع شهر و... نشان‌دهنده? قدمت بلند تاریخی این شهر است. در برخی منابع تاریخی اینچنین آمده: «... وجود قبرستان‌های قدیمی که به قبرستانهای (گبری) معروف است وکشف سنگ نوشته‌های قدیمی، موید قدمت تاریخی خانوک است وحتی بر اساس نبشته‌های بعضی از سنگها که نشانگر عمران وابادانی شهر بوده، قدمت خانوک را به قبل از اسلام می‌رساند. از آثار تاریخی خانوک می‌توان به باقی‌مانده آثار قلعه‌ها در بالای کوهی در جوار قنات اشاره نمود حمام قدیمی و آسیاب آبی گواه عمران وآبادانی شهر خانوک در قدیم است.
خانوک در لغت نامه دهخدا

خانوک (اِخ) دهی است از دهستان حتکن بخش زرند شهرستان کرمان. واقع در25 هزارگزی خاوری زرند و 18 هزارگزی شمال راه فرعی زرند - کرمان، ناحیه‌ای است کوهستانی و سردسیر. دارای 874 تن سکنه که شیعی مذهب و فارسی زبانند. این ده از قنات و چشمه مشروب می‌شود؛ و محصولاتش غلات و میوه جات است. اهالی بکشاورزی گذران می‌کنند. صنایع دستی آنها قالی بافی با نقشه‌است. راه آنجا فرعی می‌باشد. این ده مولد برق کوچکی دارد. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
نام و نشان و طوایف خانوک

درمورد وجه تسمیه شهر خانوک براساس مدارکی[نیازمند منبع] که وجود دارد و آنچه دراذهان وگفتار مردم گفته می‌شود، می‌توان گفت: واژه? خانوک به معنای «چشمه سار» یا جایی که چشمه آب زیاد دارد، آمده‌است و از ترکیب دو عبارت «خان» به معنی چشمه وصفت «وک» به عنوان پسوند-نسبت-که به دنبال آن آمده، می‌باشد. در خانوک طوایف و خانواده‌های سرشناس بسیاری وجود دارد که می‌توان به برخی از آن‌ها همچون، خانواده‌ها و فامیل‌های عرب‌نژاد، اسدی، مهدوی و نام برد.[نیازمند منبع]
هنرها وصنایع دستی خانوک

از هنرهای دستی شهر خانوک که در گذشته رایج بوده، می‌توان به صنعت کفش وگیوه وتخت کفش اشاره نمود. بهترین کفشی که در خانوک تولید می‌شده به نام اجیده‌ای معروف بوده وهمچنین پارچه بافی پنبه پاک کنی ونخ ریسی وبافت پارچه‌ای به نام کرباس و چادرشب نیز از هنرهای دستی قدیم خانوک به شمار می‌رفت. قالی بافی یکی دیگر از هنرهای مردمان این منطقه بوده که هنوز هم برخی از خانواده‌ها به این امر مبادرت می‌ورزند. صعنت آهنگری نیز یکی از صنایع دستی وهنرهای مردمان این مرز و بوم و خطه? شهیدپرور است؛ که برخی از ابزار و آلات باقیمانده از آن زمان، نشان و گواه محکمی بر این مدعاست.
موقعیت جوی، جغرافیایی و کشاورزی خانوک

خانوک شهری کوهستانی با آب وهوای سردسیری وارتفاع 1555متر از سطح دریا در فاصله 65 کیلومتری استان کرمان قرار دارد. مساحت حریم شهر خانوک شانزده میلیون ششصد و شش هزار متر مربع است که جمعیتی بیش از 4000 نفر را در خود جای داده‌است. فرآورده‌های عمده? کشاورزی در گذشته گندم وصیفی‌جات بوده‌است، امروزه علاوه بر پسته، انار نیز از محصولات عمده? این منطقه‌است. قلعه‌ای که آثار آن بربالای کوهی در جوار قنات خانوک وجود دارد وبه استناد گفته هایی-که سینه به سینه از نیاکان به ارث رسیده-راهی امن نیز برای دسترسی به آب قنات در زیر زمین ودر دل کوه حفر وبه درون قلعه راه داشته‌است. این قنات موجب سرسبزی و منبع آبرسانی به باغات و صحرای بزرگ خانوک است. عمده? کشاورزی مردمان این شهر از ناحیه? آب این قنات اداره می‌شود.
شهرداری خانوک

شهرداری این شهر در زمستان سال 1374 تأسیس شده‌است.

افراد سرشناس مرحوم دانشمند سید احمد فخر مهدوی سیدمحمد خانوکی سیدمحمدباقر مهدوی

شهدای شاخص خانوک:

    حسین عرب نژاد

مدفون در مسجد فائق تهران

    عبدالحسین عرب نژاد

مدفون در مسجد فائق تهران

هیئت‌های مذهبی خانوک: فاطمیه با مسئولیت محمدعلی عرب نژاد خانوکی (عاکف) محبین اهلبیت با مسئولیت مصطفی عرب پور داهویی علی اکبر با مسئولیت یدالله عرب نژاد خانوکی تعزیه خوانی با مسئولیت عباس اسدی خانوکی عباسیه با مسئولیت محمدحسین مهدوی خانوکی

نشریات خانوک خانوکیان: به مدیر مسئولی محمدعلی عرب نژاد خانوکی (عاکف) چشمه ساران: به مدیر مسئولی محمدعلی عرب نژاد خانوکی (عاکف)[1]
منابع

    سعیده محبی. «دین و زندگی». در ماهنامه همشهری آیه. مرداد 1394. 74 و 75.

    بختیاری، سعید. اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران. چاپ یکم. تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 1383 خورشیدی. شابک: ‎ISBN 964-342-165-1‏.
    شهرداری خانوک

پیوند به بیرون

    ماجرای عجیب شناسایی دو شهید گمنام دفاع مقدس/ آزمایش DNA همه چیز را اثبات کرد فرهنگ نیوز

[نهفتن]

    ن ب و

استان کرمان
مرکز    

    کرمان

   
موقعیت استان کرمان در ایران

کرمان.

بم.

Ab sefid-aligoodarz.jpg
شهرستان‌ها    

    ارزوئیه انار بافت بردسیر بم جیرفت رابر راور رفسنجان رودبار جنوب ریگان زرند سیرجان شهر بابک عنبرآباد فاریاب فهرج قلعه‌گنج کرمان کوهبنان کهنوج منوجان نرماشیر

شهرها    

    اختیارآباد ارزوئیه امین‌شهر انار اندوهجرد باغین بافت بردسیر بروات بزنجان بم بهرمان پاریز جبالبارز جوزم جوپار جیرفت چترود خاتون‌آباد خانوک خرسند خواجو شهر درب بهشت دهج رابر راور راین رفسنجان رودبار ریحان‌شهر زرند زنگی‌آباد زیدآباد سیرجان شهداد شهربابک صفائیه عنبرآباد فاریاب فهرج قلعه‌گنج کاظم‌آباد کرمان کشکوئیه کهنوج کوهبنان کیان‌شهر گلباف گلزار گنبکی لاله‌زار ماهان محمدآباد محی‌آباد مردهک مس سرچشمه منوجان نجف‌شهر نرماشیر نظام‌شهر نگار نودژ هجدک هماشهر هنزا یزدان‌شهر

جاذبه‌های گردشگری    

    سلطان فقیه الدین (بزنجان) آبشار دوساری آرامگاه شاه نعمت‌الله‌ولی ارگ بردسیر ارگ بم بازار کرمان باغ شاهزاده ماهان جای پای دایناسورها دهکده صخره‌ای میمند غار طرنگ قلعه راین مدرسه ابراهیم‌خان مسجد جامع کرمان موزه ریاست جمهوری رفسنجان موزه صنعتی کرمان میل نادری فهرج قلعه تاریخی دشتاب پارک ملی خبر (بافت) آبشار بنگان سیدعلی موسی (دشتاب) منطقه حفاظت شده انجرک (بافت) حمام گنجعلیخان باغ موزه دفاع مقدس (کرمان) غار جفریز باغ هرندی

نشان خرد     این یک مقاله? خرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

رضوانشهر (تیران و کرون)
از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد
(تغییرمسیر از رضوان‌شهر (اصفهان))
رضوانشهر
اسفیدواجان (شامل محله میان و محله پایین) و اران
کشور      ایران
استان     اصفهان
شهرستان     تیران و کرون
بخش     مرکزی
سال شهرشدن     1366
مردم
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا     1880 متر
اطلاعات شهری
پیش‌شماره تلفنی     031
رضوانشهر بر ایران واقع شده‌است
رضوانشهر
روی نقشه ایران
32.4220° شمالی 51.0614° شرقیمختصات: 32.4220° شمالی 51.0614° شرقی

رضوانشهر[1] شهری است در بخش مرکزی شهرستان تیران و کرون استان اصفهان ایران. این شهر در ابتدای جاده تیران-سامان قرار گرفته و مرکز دهستان رضوانیه‌است. این شهر از به هم پیوستن روستای اسفیدواجان (شامل محله میان و محله پائین) و اران به وجود آمده‌است. صنعت سنگ در این منطقه جایگاه ویژه‌ای دارد و بسیاری از ساکنان آن به حرفه تولید سنگهای تزئینی و ساختمانی اشتغال دارند و شهرک صنعتی تخصصی در این منطقه فعال است.

محتویات

    1 مختصات جغرافیایی
    2 تاریخ
    3 مکان‌های مذهبی و دیدنی
    4 منابع

مختصات جغرافیایی

از آن جا که در کتاب‌ها و نقشه‌ها روستاهای این شهر به تفکیک آمده‌اند؛ برای دانستن طول و عرض جغرافیایی این شهر، طول و عرض جغرافیایی دو روستای اران و اسفیدواجان در زیر می‌آید.
اسفیدواجان - طول جغرافیایی 51 درجه و 06 دقیقه شمالی - عرض جغرافیایی 32 درجه و 42 دقیقه عرض شرقی - ارتفاع از سطح دریا 1880 متر[2]
در حقیقت اسفیدواجان دو بخش سفلی و علیا دارد که در خود محل، به اسفیدواجان سفلی محله پائین و به اسفیدواجان علیا محله میان می‌گویند و دلیل این امر این است که قنات هر دو محله یکی است و در گذشته به محله میان و قلعه، جوی بالا نیز گفته می‌شد و همچنین از نظر ثبتی هر دو محل در یک پلاک ثبتی می‌باشند و همچنین اشتراکات فرهنگی و ریشه خانوادگی میان دو محل غیرقابل انکار می‌باشد علی‌رغم این که محله بالا از نظر جغرافیای با محله اران نزدیک‌تر است (چسبیده است).

اران - طول جغرافیایی 51 درجه و 05 دقیقه شمالی - عرض جغرافیایی 32 درجه و 44 دقیقه عرض شرقی[3]
تاریخ

رضوان‌شهر شهری است در بخش مرکزی شهرستان تیران و کرون استان اصفهان ایران.

رضوان‌شهر (اصفهان) رضوان‌شهر شهری است در بخش مرکزی شهرستان تیران و کرون استان اصفهان ایران.

این شهر در ابتدای جاده تیران-سامان قرار گرفته و مرکز دهستان رضوانیه است. از توابع آن می‌توان به روستاهای اران و اسفیدواجان و محله‌پایین اشاره کرد. صنعت سنگ در این منطقه جایگاه ویژه ای دارد و بسیاری از ساکنان آن به حرفه تولید سنگهای تزئینی و ساختمانی اشتغال دارند و شهرک صنعتی تخصصی در این منطقه فعال است.

نام گذشته رضوانشهر اران بوده و روستای اسفیدواجان از قدیم الایام جزئی از توابع آن محسوب می شده نام اران از قدمت تاریخی زیادی برخوردار است و محققین بر این اعتقادنداین نام ریشه کلمه ایران و همخانواده با کلمات آریا و آرین است که در زبان پارسی پهلوی به معنی "مکان انسانهای شریف" بوده و نام ایران نیز ماخوذ از آنست همچنانکه نام شهرستان تیران ماخوذ از نام کشور توران است که در راستای مخاصمه با فرهنگ غنی اران بوجود آمده و شکل گرفته

صاحبنظران حوزه جامعه شناسی تاریخی متفقا بر این باورند که:

1- از مجموعه این محدوده های جغرافیایی ابتداعا روستای اران پا به عرصه وجود نهاده است و پس از آن شهرستان تیران و در مقابله با فرهنگ اران و ارانیان رشد کرده و در تعامل و اصطکاکات منطقه ای نام توران و در شکل تغییر یافته آن تیران را به خود گرفته که خصومت ماندگار کشورهای ایران و توران را در صحنه تاریخ اساطیر آریایی تداعی می کند

2- متعاقب تولد فرهنگ و تمدن در منطقه اران تاثیر این فرهنگ غنی بر کوچ نشینان و کولیهایی که در آن منطقه جغرافیایی تردد داشتند آنها را بر آن داشت تا تحت لوا و ضعامت فرهنگ غنی و مستولی ارانیان دیه ها و روستاهایی در اطراف اران بنا کنند که از آن جمله می توان به اسفیدواجان و محله پایین وفضل آباد و همچنین حسن آباد اشاره کرد
مکان‌های مذهبی و دیدنی

    مسجد جامع رضوانشهر - در منطقه? 1 (محله پایین).
    امامزاده حسین بن عدنان بن موسی بن جعفر (نامی به شازده حسین) - در منطقه? 2 (اسفیدواجان).
    مسجد باقر العلوم (به گفته? اهالی 250 سال قدمت دارد) - در منطقه? 2 (اسفیدواجان).
    مسجد امام حسین (ع) محله قلعه (قدیمی‌ترین محله شهر)
    مسجد رضوانشهر واقع در اسفیدواجان
    مسجد جامع اران (بنا شده در سال 1317 قمری) - در منطقه? 3 (اران).
    مسجد صاحب الزمان - در منطقه? 3 (اران) محله? حسرت آباد است.
    مسجد الزهرا - در منطقه? 3 (اران).
    مصلی نماز جمعه.
    از دیگر مکان‌های قدیمی، می‌توان به قلعه رضاخان اشاره کرد که در جاده تیران-شهرکرد در سه راهی رضوانشهر واقع شده است. این قلعه با اینکه مالکیت خصوصی دارد، جزو مکان‌های میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.

منابع

end=SAyeiv1ri2A=
فرهنگ آبادی‌ها و مکان‌های مذهبی کشور؛ ص 58

    فرهنگ آبادی‌ها و مکان‌های مذهبی کشور؛ ص 52

    فرهنگ آبادی‌ها و مکان‌های مذهبی کشور؛ محمدحسین پاپلی یزدی؛ مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی؛ بهمن 1367.

[نهفتن]

    ن ب و

استان اصفهان
مرکز    

    اصفهان

   
موقعیت استان اصفهان در ایران.

اصفهان.

اصفهان.

ارگ شیخ بهایی نجف آباد
شهرستان‌ها    

    آران و بیدگل اردستان اصفهان برخوار بوئین و میاندشت تیران و کرون چادگان خمینی‌شهر خوانسار خور و بیابانک سمیرم شاهین‌شهر و میمه شهرضا دهاقان فریدن فریدون‌شهر فلاورجان کاشان گلپایگان لنجان مبارکه نایین نجف‌آباد نطنز

شهرها    

    ابریشم ابوزیدآباد اردستان اژیه اصفهان افوس انارک آران و بیدگل ایمان‌شهر بادرود باغ بهادران بافران برزک برف‌انبار بهاران‌شهر بهارستان بوئین و میاندشت پیربکران تودشک تیران جندق جوزدان جوشقان قالی چادگان چرمهین چم گردان حبیب‌آباد حسن‌آباد حنا خالدآباد خمینی‌شهر خوانسار خور خوراسگان خورزوق داران دامنه درچه‌پیاز دستگرد دهاقان دهق دولت‌آباد دیزیچه راوند رزوه رضوان‌شهر زاینده‌رود زرین‌شهر زواره زیار زیباشهر سده لنجان سفیدشهر سگزی سمیرم سین شاپورآباد شاهین‌شهر شهرضا طالخونچه عسگران علویجه فرخی فریدون‌شهر فلاورجان فولادشهر قهدریجان قمصر کاشان کرکوند کلیشاد و سودرجان کمشجه کمه کهریزسنگ کوشک کوهپایه گز گلپایگان گل‌دشت گل‌شهر گلشن گوگد مبارکه محمدآباد محسن‌آباد مشکات منظریه مهاباد میمه نایین نوش آباد نجف‌آباد نصرآباد نطنز نیاسر نیک‌آباد ورزنه ورنامخواست ونک هرند

جاذبه‌های گردشگری    

    آتشگاه اصفهان آبشار سمیرم آبشار پونه‌زار ارگ شیخ بهایی روستای ابیانه ارگ گوگد بازار اصفهان پل آذر پل خواجو پل شهرستان پیست اسکی فریدون‌شهر سی‌وسه‌پل عالی‌قاپو قالی‌شویان کاخ هشت‌بهشت کاروانسرای کوهاب کلیسای وانک خانه عامری‌ها کوه صفه مدرسه چهارباغ مسجد شاه مسجد شیخ لطف‌الله منارجنبان منار کج سین و کتیبه سلجوقی در شهر تاریخی سین برخوار میدان نقش جهان نارنج‌قلعه قنات مزدآباد مسجد جامع میمه شهر زیرزمینی دامنه حمام قدیمی دامنه و موزه گیاهان دارویی آبشار و پارک جنگلی شهر دامنه

 

وضعیت طبیعی و آب و هوا

هوای شوش گرم و خشک است. در مرکز این شهرستان بالاترین دما در تابستان بالای 53 درجه سانتی‌گراد و کم‌ترین دمای 1 درجه بالای صفر است آب و هوای این شهر متأثر از اثر پرفشار جنب حاره‌ای است که باعث می‌شود بعضی از ایام تابستان هوا شرجی باشد، از 219 روستای این شهرستان فقط 155 روستا آب دارند. از 4015 روستای خوزستان 1118 روستا فاقد آب هستند و فقط 302 روستا به وسیله? تانکر آبرسانی می‌شوند.[16]
Compass rose pale.svg     گتوند     اندیمشک     ایلام     Compass rose pale.svg
شوشتر     شمال     بستان و ایلام
شرق   شهر شوش    غرب
جنوب
شوشتر     اهواز     بستان
ثبت جهانی شوش در یونسکو

محوطه تاریخی شوش به عنوان هجدهمین اثر جمهوری اسلامی ایران در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. پس از بررسی پرونده ثبت جهانی محوطه باستانی شوش، این پرونده روز 13 تیر ماه 1394 در نشست یونسکو در شهر بن آلمان به ثبت جهانی رسید. پرونده میراث فرهنگی شوش شامل کاخ شائور، آپادانا، دروازه شرقی، هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش و مجموعه بناهای دوره اسلامی، تپه‌های آکروپول و قلعه فرانسوی‌ها است. در پرونده شوش، تپه باستانی آن با در نظر گرفتن معیارهای چهارگانه کمیته میراث جهانی در خصوص حفظ اصالت، یکپارچگی، مدیریت و حفاظت محوطه مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفت.[17] باستان شناسان فرانسوی که در دوره قاجار نخستین کاوش‌ها را در این منطقه انجام دادند. بر اساس برآوردهای اولیه نزدیک به 400 هکتار از این محوطه را به عنوان عرصه باستانی شوش تعیین کردند اما در بررسی باستانشناسی که از سوی کارشناسان میراث فرهنگی انجام شد، محوطه باستانی شوش به اضافه حریم آن تا 800 هکتار افزایش یافت.[18]
اقتصاد شهر شوش
بازار تره بار شوش دانیال، سال 1383

حیات اقتصادی شهر شوش با احداث راه اصلی تهران – خرمشهر و راه آهن سراسری آغاز گردید. اهمیت تاریخی آن نیز موجبات توجه و جذب جهانگردان و مشتاقان زیارت بارگاه دانیال نبی را فراهم آورد به نحوی که با افزایش جمعیت این شهر در سال 1335 دارای شهرداری گردید و با احداث سد دز شبکه خطوط انتقال انرژی، سیستم آبیاری مدرن، ایجاد کشت و صنعت‌ها به خصوص هفت تپه و واحدهای صنعتی متعدد منطقه شمال خوزستان به خصوص ناحیه اطراف، شهر شوش شاهد تحول اقتصادی عظیمی است که جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد ملی و توسعه کشور بدست آورد. با فراهم شدن زمینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت‌های جدید اقتصادی در منطقه بخش خدمات ویژه بازرگانی و مبادله کالا از یک سو، خدمات بانکی و اداری از سوی دیگر گسترش یافت به نحوی که بخش عظیمی از نیروی انسانی شاغل در منطقه را به خود جذب نمود. در شهر شوش نقش بخش خدمات و بازرگانی برجسته تر از سایر بخش‌ها است.
کشاورزی و منابع طبیعی
رودخانه‌ای در منطقه شوش

وجود سه رود خانه کرخه، دز و شاوور شهرستان شوش را از نظر کشاورزی در استان خوزستان ویژه و ممتاز نموده‌است، وجود پوشش گیاهی اطراف رودخانه کرخه و دز امکان ایجاد بزرگترین اماکن تفریحی منطقه را به وجود آورده‌است. اراضی مستعد کشاورزی، رودخانه‌های پرآب دائمی، سفره‌های آب‌های زیرزمینی سطح نسبتاً وسیع جنگل در حواشی رودخانه، سواحل و آب بندهای متعدد، مراتع و مراکز کشت و صنعت در شهرستان شوش سبب شده‌اند که فعالیت کشاورزی (زراعت، دامداری و صید ماهی) مهمترین فعالیت اقتصادی منطقه به شمار آید و بالاترین جمعیت فعال را به خود جذب نماید و در این میان بخش زراعت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به طوری که 85 درصد شاغلین بخش کشاورزی را به خود مشغول کرده‌است. در بررسی وضعیت دما و بارش شهرستان شوش مشخص شده که این منطقه حداقل در 6 ماه از سال با کمبود بارش مواجه‌است و از آنجایی که سالانه سطح وسیعی از اراضی به زیر کشت زراعت‌هایی چون گندم، نیشکر، ذرت، برنج، چغندرقند می‌رود بهره‌برداری و توزیع آب‌های سطحی منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، در سال 1391 و بنا بر اظهارات رئیس جهاد کشاورزی شوش، کشت سویا در سطح شهرستان شوش آغاز شده است، ایشان با اشاره به اینکه استقبال چندانی از محصول سویا نمی‌شود افزود: 50 هکتار از مزارع شهرستان شوش برای کشت محصول سویا آماده شده است اما با وجود خرید تضمینی دولت در این محصول، با این حال کشاورزان از کشت سویا استقبال چندانی نمی‌کنند. این در حالی است که شرایط آب و هوایی خوزستان برای کشت سویا مناسب است، این مقام مسئول همچنین دربارهُ کشت برنج گفت: هنوز برای تأمین آب این محصول به توافقی قطعی نرسیده‌ایم چرا که در شرایط کنونی در سطح شهرستان شوش برداشت آب از حوضهُ کرخه کاملاً ممنوع شده است و هنوز از تصمیمات جدید در حوزهُ شاوور خبری نداریم که آیا در این منطقه مجوز کشت تابستانه صادر خواهد شد یا خیر، کشت برنج به صورت تدریجی انجام می‌شود و تا زمانی که آب وجود داشته باشد برای کشت اقدام می‌شود و پس از کشت مشخص می‌شود که چه میزان از اراضی شهرستان زیر کشت برنج رفته است، شهرستان شوش به دلیل نقش بسیار زیادی که در تولید گندم و محصولات کشاورزی کشور دارد به عنوان قطب کشاورزی در جنوب غرب کشور معروف است[19]
شیوه‌های آبیاری زمین‌های زراعی
اراضی زیر شبکه مدرن آبیاری دز

سطح بسیار وسیعی از اراضی شهرستان شوش زیر پوشش این سیستم آبیاری می‌باشد که از کانال‌های مدرن درجه 1 و 2 تشکیل شده‌است. کل زمین‌های زیر پوشش این شبکه 38994 هکتار می‌باشد که بالاترین رقم مربوط به دهستان حسین‌آباد است که رقم 12855 هکتار را به خود اختصاص داده‌است.
اراضی زیر ایستگاه پمپاژ چاه‌ها

بسیاری از اراضی غرب شهرستان شوش که در غرب رودخانه کرخه قرار دارند به وسیله چاه‌های عمیق و نیمه عمیق آبیاری می‌شوند و انتظار می‌رود با بهره‌برداری از سد کرخه و اجرای سیستم کانال کشی آن باعث رشد و توسعه کشاورزی و اقتصادی منطقه گردد. بیشتر محصولات کشت شده شامل گندم و ذرت می‌باشد ولی صیفی جات مرکبات و شالی کاری نیز در بعضی مناطق رواج دارد. کشت چغندر و نیشکر که از دیر باز در این منطقه رواج داشته‌است به دلیل واردات بی‌رویه شکر و قند کشت چغندر بسیار کم و کشت نیشکر محدود به اراضی اطراف هفت تپه‌است.
جاذبه‌های گردشگری
    ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای شوش دارد.
چغازنبیل
زیگورات چغازنبیل
نوشتار اصلی: چغازنبیل

زیگورات نیایشگاهی باستانی است که در زمان ایلام (عیلامی‌ها) و در حدود 1250 پیش از میلاد ساخته شده‌است. چغازنبیل بخش به‌جامانده از شهر دوراونتش است و در نزدیکی شوش (شهر باستانی) قرار دارد. این سازه در 1979 اولین اثر تاریخی از ایران بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت. جامعه بین‌المللی برای آن ارزش استثنائی و جهانی قایل است. خاورشناسان زیگورات شوش را نخستین ساختمان مذهبی ایران می‌دانند. این نیایشگاه توسط اونتاش گال (پیرامون 1250 پ. م)، پادشاه بزرگ ایلام باستان، و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، نگهبان شوش (شهر باستانی)، ساخته شده‌است. مکان جغرافیایی زیگورات چغازنبیل در 45 کیلومتری جنوب شوش (شهر باستانی)، در نزدیکی منطقه باستانی هفت‌تپه است. دسترسی به این اثر باستانی از جاده‌ای انحرافی در جاده شوش به اهواز مقدور است.

موقعیت جغرافیایی

 گرمسار غربی ترین شهرستان استان و دارای وسعتی حدود 5182 کیلومتر مربع می باشد، که از شمال به دماوند، از غرب به ورامین، از شرق به آرادان و از جنوب به کویر مرکزی محدود می شود.

رودخانه حبله‌رود که از رشته کوه‌های البرز مرکزی سرچشمه می‌گیرد مناطق اطراف گرمسار را سیراب می‌کند. از محصولات اصلی کشاورزی این منطقه، گندم، پنبه، خربزه، انار و انجیر را می‌توان نام برد. و مهمترین رشته صنایع دستی این شهرستان انواع گلیم با نقوش و طرح های بومی می باشد.
صنایع دستی و سوغات

صنایع دستی و سوغات این شهرستان همچون دیگر شهرستانهای استان از رونق و تنوع بسیار زیادی برخوردار است؛از جمله این صنایع می‌توان از قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، پارچه بافی، خرجین بافی و سفال گری ، منبت کاری ، معرق کاری نام برد ، گلیم بافی گرمسار توانسته در بازارهای جهانی طرفداران زیادی را به خود اختصاص دهد.

از سوغات این شهرستان می توان از خربزه های شیرین و صاداراتی آن نام برد که در کویر گرمسار کشت می شود و همچنین در بخش ایوانکی که نوع خاصی به نام سوسکی وجود دارد همچنین محصولات لبنی خالص و انار و رب انار که بسیار مورد توجه می باشد.
جاهای دیدنی

    جاذبه های تاریخی:

قصر بهرام گور

قصر بهرام گور:

در جنوب گرمسار و در دامنهای شمالی سیاه کوه خرابه هایی قرار کرفته اند که افراد محلی به آن قصر میگویند .این کاروانسرا از مهم ترین بناهای سیاهکوه می باشد که با پلان مستطیل شکل ساخته شده است که مصالح عمده جهت ساخت این کاروانسرا سنگ می باشد و در بخشهایی نیز از آجر استفاده شده است،بنای بیرونی این قصر چهار گوش و دارای چند برج با دو دروازه شمالی و جنوبی است و روکار آن از سنگهای بزرگ آهکی صیقل شدة سفید رنگ است که از کوههای مجاور آورده شده‌اند. اطراف این قصر شش برج بنا شده و سر در آن سنگ بزرگ یکپارچه است. در دو طرف سردر ساختمان دو اتاق کوچک وجود دارد که گویا قراولخانه محسوب می‌شده است. در کنار مدخل قصر سنگ‌هایی قرار داده بودند که پاشنة درِ ورودی در سوراخ آنها می‌چرخید. درون بنا محوطة بزرگی است که گرداگرد آن بیست اتاق کوچک و یک در بدون روزن با پوشش گچی قرار گرفته است.نکته مهم و قابل توجه در این بنا ، نحوه تهیه آب موردنیاز ساکنان آن بوده است : آب به وسیله دو مجرای روی هم ، که مجرای زیرین از لوله‌های سفالین و دیگری مانند نهری سنگی از تخته سنگ‌های سفید یکپارچه ساخته شده بود ، به بنا منتقل می‌شد . این آب مصرفی از چشمه شاه دامنه سیاه کوه به استخرهای بزرگ مقابل بنا منتقل می‌شد . ساختمان این نهر آب ، برای بینندگان بسیار جالب و شگفت‌انگیز است و بنای آن یکی از شاهکارهای عصر خود به شمار می‌رود . این بنا که در دوره صفویه تعمیر اساسی شد ، به بنای شاه ‌عباسی معروف شده است؛ در پشت ساختمانهای درون حیاط , به صورت غلام گردشی و مکانی برای خواب و پخت و پز و طویله های بزرگی برای چار پایان دیده می شود. زمان ساخت این قصر بدرستی مشخص نمی باشد ودر بدنه کنار دروازة شمای جای خالی یک کتیبه به چشم می خورد . از قرائن چنین به نظر می آید که بنای کنونی بر شالوده یک بنای ویرانه باستانی گذاشته شده است . سفال هایی که از اطراف این بنا به دست آمده به احتمال قوی از دورة تیموری و نشانة آن است که این بنا پیش از صفویه برپا بود.[7]

قصر عین الرشید:

این قصر در دو کیلومتری شمال قصر شاه عباسی قصر بهرام و در قسمت میانی فاصله دریاچه نمک وکویر بزرگ قرار گرفته است . یک چشمه بزرگ که پراز آب شیرین است بین کاروانسرا و پست نگهبانی شکارگاه واقع شده که آب آن از طریق جوبی که هنوز هم آثار آن باقی است به باغ درون حصار کاخ میرفته تا درختان و گل ها را سیراب کند. خرابه های قصر و باغ امروز پوشیده از خارهای بیابانی است که به جای درختان و گیاهان زیبای گذشته روییده اند.

بنای عین الرشید از خارج 86 متر طول و حداکثر 47 متر عرض دارد و مشتمل بر دو حیاط بزرگ است که حیاط اصلی 51.5 متر طول و 47 متر عرض دارد . معبر ورودی به حیاط اصلی به شکل ایوانی به طول 9.7 و عرض 5.4 متر در جبهه جنوبی حیاط اصلی بنا شده است.

در دو طرف ایوان ورودی دو تالار وجود دارد که هریک پنج در به حیاط قصر دارند . ارتفاع هر دو تالار 5.20 متر است . در باریکه کناری هر دو تالار دو اتاق مستطیل شکل قرار دارد که این اتاق به تالار ها راه ندارند و مخصوص خدمه بوده اند . نظیر این اتاقها در جبهه جنوبی حیاط نیز وجود دارد که به تالار های جنوبی راه دارند.

قصر حرم سرا:

در یک کیلومتری جنوب شرقی قصر شاه عباسی یا قصر بهرام , یک بنای دیگر صفوی به چشم می خورد که حرمسرا نامیده میشود و ظاهرا در هنگام مسافرت خاندان سلطنتی، حرمسرا و در سایر مواقع محل سکونت شکارچیان سلطنتی بوده است.

آب آشامیدنی این بنا از چشمه های واقع در دامنة سیاه کوه، توسط یک کانال و پس از عبور از یک دره به استخری در بیرون جبهه جنوبی حرمسرا می رسید و پس از پر کردن آن از طریق کانالی دیگر به حوضی درداخل حرمسرا منتقل می‌شد.
قصر حرم سرا

در نیمه جنوب غربی حرمسرا، یک تالار بزرگ و در شمال آن تالار دو ایوان وجود دارد. در شمال ایوانها دو اتاق بنا شده است، که ابتدا وجود نداشته ولی بعد ها به بنا افزوده شده است. تالارهای موجود در ضلع شمال کاملاً منهدم شده اند و چنین به نظر میرسد که زلزله ای شدید باعث انهدام آها شده است.

قلعه استوناوند:
قلعه استوانوند

یاقوت حموی در سال 613 ه.ق این قلعه را دیده و عمر آن را تقریباٌ سه هزار سال می داند، در دوران شاهان قبل از اسلام این قلعه در دست مغان بوده است، قلعه استوناوند بر فراز تیغه های بلند دامنه جنوبی کوهستان البرز استوار شده و بقایای برج و باروی پیرامون آن پهنای دره حبله رود و راه قدیمی کناره رود را در میان گرفته است، برج های دیده بانی این دژ برتمامی طول دره و کناره های جنوبی رودخانه تا اراضی هموار حاشیه شمالی کویر ناظر است؛ ذکاوت و توانایی سازندگان در ساخت این دژ چنان بوده است که مسیر صعب العبور آن را با طراحی و معماری وکاستن و افزودن بر جسم کوه صد چندان کرده است.

جاده سنگفرش:
جاده سنگ فرش

جاده‌ی دست‌ساز سنگ‌فرش که با سنگ‌‌های تراش‌خورده روی بستر کویر گرمسار ساخته شده، بطول 35 کیلومتر و عرض 5 متر در مسیر شاهراه تاریخی اصفهان – ساری در دوره صفوی برای سهولت رفت وآمد کاروانیان که در این مسیر به باتلاقها و نمک زارهای جنوب گرمسار برخورد می نمودند احداث شده است تا کاروانها را از گزند سیلاب‌ها و زمین‌های گل‌آلود و چسبناک در فصول بارش حفظ کرده، روی این جاده بقایای دو پل سنگی هنوز مشاهده می‌شود که از تعداد دهنه‌های پل می‌توان حدس زد که هنگام بارندگی‌به ویژه در فصول بهار و پاییز چه سیلابی در این دشت وسیع به راه می‌افتد، این جاده به صورت گرده ماهی و در دوطرف آن کانالهای کوچکی ساخته شده که آبریز جاده می باشد البته لازم به توضیح است که کانالهای مجاور جاده از بین رفته است،شالوده جاده از آک و ماسه و بعضاً از خاکستر می باشد، بنا بر شواهد موجود و مطالعات انجام شده عموماٌ این سنگها به وسیله شتر از کوههای سیاه کوه به محل آورده شده است.

آب انبار بزرگ 

فردوس
از ویکی‌پدیا، دانشنامه? آزاد
برای دیگر کاربردها، فردوس (ابهام‌زدایی) را ببینید.
فردوس
Tmp 19629-IMG 20170217 204543-432862436.png
کشور      ایران
استان     خراسان جنوبی
شهرستان     فردوس
بخش     مرکزی
نام(های) دیگر     تون
مردم
جمعیت     25?968[1]
رشد جمعیت     2?1?
تراکم جمعیت     1600 نفر بر کیلومتر مربع
جغرافیای طبیعی
مساحت     14?5 کیلومتر مربع[2]
ارتفاع از سطح دریا     1293 متر[3]
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه     17?2
درجه? سانتی‌گراد[4]
میانگین بارش سالانه     147?8 میلی‌متر[4]
روزهای یخبندان سالانه     57?5 روز[4]
اطلاعات شهری
شهردار     حمید حلاج‌مقدم[5]
تأسیس شهرداری     1304[2][6]
ره‌آورد     زعفران، انار، پسته
پیش‌شماره تلفنی     056
وبگاه     http://ferdows.ir
تابلوی خوش‌آمد به شهر
فردوس بر ایران واقع شده‌است
فردوس
روی نقشه ایران
34.018° شمالی 58.172° شرقیمختصات: 34.018° شمالی 58.172° شرقی

شهر فردوس مرکز شهرستان فردوس، در استان خراسان جنوبی است. این شهر در فاصله 345 کیلومتری جنوب مشهد و 195 کیلومتری[7] شمال غربی بیرجند و در مسیر محور اصلی ارتباطی استان‌های یزد، کرمان، اصفهان، بوشهر، هرمزگان و فارس به مشهد واقع است. شهر فردوس، از سطح دریا 1293 متر ارتفاع داشته[3] و در سال 1390، 25?968 نفر جمعیت داشته‌است.[1]

فردوس که تا 1308، تون نامیده می‌شده،[8] امروزه به خاطر انار و زعفران مرغوبش شناخته شده‌است.[9][10]

محتویات

    1 پیشینه
        1.1 وجه تسمیه تون
        1.2 زمین‌لرزه? سال 1347
    2 محله‌های فردوس
    3 گویش فردوسی
    4 آب و هوا
    5 جمعیت
    6 آموزش و فرهنگ
    7 صنعت و معدن
    8 گردشگری
        8.1 آبگرم معدنی فردوس
        8.2 شهر تاریخی تون
        8.3 قنات بلده
        8.4 سنگ سوراخ
        8.5 کوه قلعه
        8.6 قلعه? حسن‌آباد
        8.7 کویر پلوند
        8.8 شهر اسلامیه
        8.9 روستای ییلاقی باغستان علیا
    9 محصولات فردوس
        9.1 انار
        9.2 زعفران
        9.3 پسته
        9.4 محصولات گلخانه‌ای
        9.5 محصولات دامی
    10 مشاهیر
    11 ورزش
    12 جستارهای وابسته
    13 پانویس
    14 منابع
    15 پیوند به بیرون

پیشینه
نام تون بر روی نقشه ایران در عصر خلفای عباسی، برگرفته از کتاب جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی

حسن پیرنیا، در کتاب تاریخ ایران باستان، به اولین اشاره‌های تاریخی به منطقه‌ای که تون (فردوس) در آن واقع است می‌پردازد و می‌گوید: «از منطقه‌ای که تون در آن واقع شده‌است، در کتیبه داریوش با عنوان استاگارتیه یاد شده که نویسندگان قدیم ساکارتیا ضبط کرده‌اند.» این منطقه ابتدا زیر نفوذ مادها بوده و پس از عصر سلوکیان هم از طرف جنوب سرزمین پارت را محدود می‌کرده و جز قسمت تون و طبس، بقیه نواحی آن کویر خشک و بی‌آب و علف بوده‌است. هردوت، مردمان این ناحیه را طایفه‌ای از پارسی‌ها می‌داند و می‌گوید که به زبان پارسی سخن می‌گفتند و از راه شکار گورخر و غزال روزگار می‌گذراندند.[11] محوطه? تاریخی شهر تون (فردوس امروزی)، قدمتی مربوط به دوران اشکانیان دارد.[8][12]

بررسی‌های باستان‌شناسی و وجود محوطه‌ها و تپه‌های باستانی، رونق این ناحیه را تا پیش از اسلام به‌خصوص در عصر تاریخی به اثبات رسانده‌است.[13] قدیمی‌ترین آثار یافت‌شده در شهرستان فردوس توسط باستان‌شناسان میراث فرهنگی خراسان، مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد است و از آن پس آثاری از هزاره اول، دوران ساسانیان و دوره‌های مختلف اسلامی یافت شده‌اند که تداوم حیات طولانی در این شهر را نشان می‌دهد.[14]

این شهر تا سال 1308 خورشیدی، تون نام داشته[8][13] و در متون قدیمی اغلب به نام بلده طیبه تون و در مکاتبات دوره صفویه، به نام دارالمؤمنین تون نامیده شده‌است.[13] نخستین کتاب موجود که از تون نام برده، اشکال‌العالم جیهانی متعلق به قرن چهارم هجری است که از تون به عنوان شهری آباد و بزرگ یاد کرده‌است.[13] از آن به بعد نام تون به مناسبت‌های مختلف در متون و سفرنامه‌ها دیده شده و اغلب از آن به عنوان شهری بزرگ و آباد نام برده شده‌است.[13] دلایل و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که در گذشته‌های دور که تون اهمیت و اعتباری تاریخی و جمعیتی داشته، به ویژه تا دوران اقتدار اسماعیلیه و حتی سده‌های پس از آن، به ولایت قهستان تعلق داشته‌است. ایالت تون یکی از مناطق قهستان بوده که بعد از الموت، دومین مرکز مهم فرقه اسماعیلیه بوده و تا حمله مغول دوام داشته‌است. آثار به جا مانده از دژهای آن دوران، مانند کوه قلعه فردوس و قلعه حسن‌آباد (قلعه دختر) اکنون نیز قابل مشاهده‌اند.

ناصرخسرو قبادیانی، در سده? پنجم هجری، خبر از وجود چهارصد کارگاه زیلوبافی در شهر تون داده‌است:[15]

    شهر تون شهر بزرگ بوده‌است اما در آن وقت که من دیدم اغلب خراب بود و بر صحرایی نهاده‌است و آب روان و کاریز دارد و بر جانب شرقی باغ‌های بسیار بود و حصاری محکم داشت. گفتند در این شهر چهارصد کارگاه بوده‌است که زیلو بافتندی و در شهر درخت پسته بسیار بود در سرای‌ها و مردم بلخ و تخارستان پندارند که پسته جز بر کوه نروید و نباشد.

در بسیاری از دوره‌های زمانی، تون در کنار قائن، یکی از دو شهر مهم و بزرگ ولایت قهستان بوده و نامش را همراه قائن و گاه در ترکیب با آن، به صورت «تونوکین» (تون و قاین) به جای قهستان به کار می‌برده‌اند.[16] مارکوپولو نیز در سفرنامه خود، از منطقه? قهستان با نام تونوکین یاد کرده که اشاره به تون و قاین دو شهر بزرگ این بلاد داشته‌است.[17] در دوره‌های اخیر که قائن اهمیت پیشین خود را از دست داده بود، تون به همراه طبس منطقه واحدی را تشکیل داده و عبارت تون و طبس جای تون و قائن را گرفت.[13]

مردم شهر تون در حمله مغول قتل‌عام شدند و چهل هزار نفر از اسماعیلیه در تون کشته شدند[17] به طوری که از کشته‌ها پشته و تپه ساخته شده و روی آن تپه، تخت هلاکوخان قرار داده شده‌است.[18] این تپه که به «تخت هلاکو» معروف شده بود[19] تا چند دهه قبل در نزدیکی خندق فردوس باقی‌مانده بود که متأسفانه در دهه‌های اخیر نابود گردید.

حمدالله مستوفی در نزهةالقلوب در مورد فردوس گفته‌است:

    در اول شهر بزرگ بوده و این زمان شهری وسط است و وضع آن شهر چنین نهاده‌اند که اول حصاری به‌غایت بزرگ نهاده و خندق عمیق بی‌آب دارد و بازار درگرد حصار درآورده و شهر و خانه‌ها در گرد بازار و باغات و توتستان‌ها در گرد خانه‌ها و غله‌زار در گرد باغات و در گرد غله‌زارها بندها بسته که آب باران می‌گیرند و آب بِدان غله می‌برند و در آن بندها خربزه بی‌آب زراعت می‌کنند که به‌غایت شیرین می‌باشد و آبش از کاریزها است و هوای معتدل و حاصلش غله و میوه و ابریشم باشد.[17]

این شهر دارای ارگی بزرگ بود که ساخت آن را به عمرو لیث صفاری نسبت می‌دهند. در دوره صفویه و در زمان پادشاهی شاه تهماسب اول این ارگ مرمت گردید.[17]

تون که در دوره? صفویه به خوبی رشد کرده بود، در قحطی قرن یازده بیشتر جمعیت خود را از دست داد.[20]

در آغاز سده اخیر، هنوز فردوس از شهرهای مهم استان خراسان بود، به گونه‌ای که شهرداری فردوس که در سال 1304 تأسیس شد، از نخستین شهرداری‌های استان خراسان بزرگ بوده‌است.[20]